Ο Σεπτέμβριος έχει καθιερωθεί διεθνώς ως Παγκόσμιος Μήνας για την Άνοια και τη Νόσο Alzheimer. Ο μήνας αυτός έχει ως στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο Alzheimer και τις άλλες μορφές άνοιας, την καταπολέμηση του στίγματος που τις συνοδεύει, καθώς και την υποστήριξη των ατόμων που νοσούν και των φροντιστών τους.
Τί είναι άνοια;
Η άνοια περιγράφει ένα σύνολο συμπτωμάτων που σχετίζονται με την εξασθένηση (εκφύλιση) των γνωστικών λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως είναι η μνήμη, η προσοχή, η κρίση, η λήψη αποφάσεων, ο προσανατολισμός στον χώρο και στον χρόνο, κ.ά.
Η πιο συχνή αιτία άνοιας είναι η νόσος Alzheimer, όμως άνοια μπορεί να προκαλέσουν και πολλές άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο ή η νόσος του Parkinson.
Στατιστικά στοιχεία
- Η άνοια αφορά περίπου το 1%–2% του πληθυσμού στην ηλικία των 65 ετών.
- Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχουν πάνω από 150.000 άτομα με κάποιας μορφής άνοια.
- Η νόσος Alzheimer είναι μακράν η πιο συχνή μορφή άνοιας, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 60% όλων των περιστατικών.
Παράγοντες κινδύνου
Η άνοια είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, με σημαντικότερους παράγοντες τη γενετική προδιάθεση και την ηλικία. Ωστόσο, υπάρχουν και τροποποιήσιμοι παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας και μπορούν να επηρεαστούν. Με βάση τα ερευνητικά δεδομένα οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής:
- Μεταβολικοί & καρδιαγγειακοί παράγοντες:
- Υπέρταση
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Δυσλιπιδαιμία / υψηλή χοληστερόλη
- Τρόπος ζωής, συμπεριφορά & ψυχολογικοί παράγοντες
- Κάπνισμα
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Σωματική αδράνεια - έλλειψη σωματικής άσκησης
- Ανθυγιεινή διατροφή
- Κοινωνική απομόνωση και μειωμένες κοινωνικές δραστηριότητες
- Κατάθλιψη / χρόνιο στρες
- Χαμηλή πνευματική δραστηριότητα (ανεπαρκείς δραστηριότητες εκγύμνασης εγκεφάλου, όπως το διάβασμα, η συγγραφή, μουσική, τέχνες, κ.ά.).
- Περιβαλλοντικοί & νευροπροστατευτικοί παράγοντες
- Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο / λίγα χρόνια εκπαίδευσης
- Απώλεια ακοής (οδηγεί σε μειωμένη εγκεφαλική διέγερση)
- Μη διορθωμένη απώλεια όρασης (οδηγεί σε μειωμένη αισθητηριακή διέγερση)
- Κακώσεις κεφαλής
- Ατμοσφαιρική ρύπανση
Τρόποι πρόληψης
Οι δυνατότητες πρόληψης της άνοιας είναι σημαντικές και θεωρητικά σχεδόν τα μισά περιστατικά θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τον έλεγχο των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου. Όσο φροντίζουμε τον εαυτό μας σήμερα τόσο διασφαλίζουμε ένα πιο υγιές μέλλον! Έτσι λοιπόν μπορούμε να προστατεύσουμε και να ενισχύσουμε τον εγκέφαλό μας με πρακτικές όπως:
- Ισορροπημένη διατροφή: Προτίμηση σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια, ξηρούς καρπούς και λιγότερη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών.
- Τακτική σωματική άσκηση: Ακόμη και ένας περίπατος πριν ή μετά την εργασία ή το ανέβασμα από τις σκάλες συμβάλλει σημαντικά. Επίσης η ένταξη συστηματικής γυμναστικής στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα είναι πολύ σημαντική.
- Διαλείμματα στη διάρκεια της εργασίας: Σύντομες παύσεις βελτιώνουν τη συγκέντρωση και μειώνουν το στρες.
- Επαρκής και ποιοτικός ύπνος: Φροντίζουμε να κοιμόμαστε καθημερινά σταθερές ώρες σε ένα περιβάλλον ήσυχο. Ο ύπνος είναι θεμελιώδης για την αποκατάσταση του εγκεφάλου από το στρες της εργασίας καθώς και για την παγίωση της μνήμης.
- Συνεχής μάθηση και δημιουργικότητα: Παρακολούθηση σεμιναρίων, ανάγνωση, απόκτηση νέων δεξιοτήτων, ακόμα και δραστηριότητες όπως γρίφοι, σκάκι ή ξένες γλώσσες.
- Ενίσχυση κοινωνικών δεσμών στον χώρο εργασίας: Η επικοινωνία, η συνεργασία και η θετική αλληλεπίδραση με συναδέλφους λειτουργούν ως «προπόνηση» για τον εγκέφαλο.
- Διαχείριση στρες: τεχνικές πρόληψης και διαχείρισης του εργασιακού στρες, σύντομος διαλογισμός ή πρακτικές mindfulness μπορούν να εφαρμοστούν ακόμα και στο γραφείο.
Επενδύοντας στην εργασιακή ευζωία, φροντίζουμε όχι μόνο την καθημερινή μας απόδοση αλλά και τη μακροπρόθεσμη υγεία του εγκεφάλου μας, μειώνοντας τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης και άνοιας.
Αν έχετε απορίες ή θέλετε να συζητήσετε το θέμα με κάποιον ειδικό της PULSO μπορείτε να επικοινωνήσετε με το ΕΑΡ
Τηλ. 210 6905 210